Alle gekheid op een stokje

Waar komen toch al onze gezegden en uitdrukkingen vandaan vraag ik me vaak af, en omdat ik het wel leuk vond om er meer over te weten te komen heb ik er een aantal opgezocht met hun oorsprong en betekenis.
Altijd leuk om te weten, toch?


Zo is het gezegde "Alle gekheid op een stokje." afkomstig van de Zotskolf van een nar.
De zotskolf was een stok met een kop er bovenop. De kop leek op een nar inclusief de narrenmuts en de belletjes.
Het gezegde zelf betekend: "En nu weer terug naar de ernst van de zaak."

"Nu komt de aap uit de mouw" komt van vroegere grappenmakers die echt een aapje in hun mouw verstopten en dan tevoorschijn lieten komen om de mensen te laten lachen.

De betekenis is: " Nu blijkt wat echt de bedoeling is."

En dan deze:
"De baby met het badwater weggooien." 

De uitleg is eigenlijk simpel.
Vroeger was het normaal dat men, om zich te wassen, in een grote teil ging.
Eerst de vader, daarna de zoons, dan de moeder en vervolgens de dochters. De baby was als laatste aan de beurt. En het water was dan al zo vies dat je er makkelijk iemand in kon kwijtraken.

De betekenis is: "Het goede samen met het slechte weggooien."

De volgende is er eentje waar niet veel mensen de oorsprong van kennen.

"Weten waar Abraham de mosterd vandaan haalt."

Abraham van het oude testament haalde mutsaards ( wat takkenbos betekend) voor het vuur waar hij zijn zoon op zou offeren. Later is het woord mutsaard vervormd tot mustaard en nog later tot mosterd. Het betekend:  "Er alles van af weten."

God nam trouwens het offer gelukkig niet aan van Abraham maar wilde alleen de liefde van Abraham testen.

Ik hou wel van al die uitdrukkingen en gezegden omdat het ook iets zegt over de geschiedenis van onze taal en onze cultuur.

Ook in andere landen hebben ze natuurlijk uitdrukkingen en gezegden zoals  deze bekende uit Engeland:
"It's raining cats and dogs."

De oorsprong komt van het oude Engeland waar de huizen koud waren en de dieren, zoals muizen, ander ongedierte en katten zich warm hielden onder het rieten dak. Als het dan hard regende gebeurde het wel dat de dieren er uit vielen  omdat het glibberig werd en het net leek alsof ze uit de lucht kwamen vallen.
 De betekenis is natuurlijk duidelijk. "Het regent enorm hard."

En zo zeggen wij, "wat een vreemde vogel" voor iemand die we raar vinden, maar de Fransen zeggen:
"Drôle de Zèbre" wat betekend: "Gekke zebra."

En zeggen wij: "Een kikker in de keel hebben." 
De Fransen zeggen: "Avoir une chat dans la gorge." Wat betekend: "Een kat in de keel hebben." Dat lijkt me toch iets lastiger slikken, maar enfin, zo heeft ieder land zijn eigen gekheden.

De Ieren zeggen in het Gaelic:

"Cad a dhéanfadh mac a' chait ach luch a mharú?"

Wat betekend: "Wat anders zou de zoon van de kat moeten doen, dan een muis doden."

Wij zeggen in dat geval: "Zo vader, zo zoon."

En om het geheel af te sluiten eindig ik met een Vlaams gezegde:

" 'T is all niet dat oar snien, 't is all die kruljes legn."

Wat betekend: "Als je aan iets begint moet je het ook afmaken."

En daar kan ik me alleen maar bij aansluiten.